Từ 25 thế kỷ trước đây, người Trung Quốc đã quan niệm rằng gia đình là nồn tảng của xa hội. Chính Khổng Tử đã phác họa ra tiến trình tu thân, tề gia, trị quốc: “Dực trị kỳ quốc giả, tiên tề kỳ gia; đục tề kỳ gia giả, tiên tu kỳ thân...” (Muốn trở thành người trị quốc, trước phải tề gia; muốn trở thành người tề gia, trước phải tu thân...). Trong khái niệm “tề gia”, bao hàm khái niệm “lập gia” - túc hồn nhân để tiến tới xây dựng gia đình.
Tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung lây bối cảnh xã hội từ thế kỷ thứ 10 đến thời Khang Hy giữa thế kỷ thứ 17 nên những vấn đề hôn nhân, gia đình cũng được tác giả nhắc đến, dù không đậm nét. Chúng ta nhớ rằng ông tốt nghiệp cử nhân luật Đông Ngô pháp học viện (Thượng Hải) nên quan niệm hôn nhân truyền thống đã từng là những điều mà ông được học. Và chính những điều đã học đó trở thành những tình huống của những nhân vật được ông xây dựng trong tiểu thuyết võ hiệp.
Hôn nhân trong đời sống người Trung Quốc dưới các triều đại Hán, Đường, Tống, Nguyên, Minh, Thanh không chỉ thuộc phạm trù luật pháp mà còn thuộc phạm trù luân lỷ. Nguời Trung Quốc cho phép anh chị em cồ cậu ruột (biểu huynh, biểu muội) có quyền yêu thuomg nhau và lấy nhau. Trong Lục mạch thần kiếm truyện, có một cặp biểu huynh, biểu muội nhu vậy. Đó là anh chàng Mộ Dung Phục và cô nàng Vương Ngọc Yến. Mộ Dung Phục nguyên là người gốc Tiên Ty, nuớe Đại Yên, con của Mộ Dung Bác. Mộ Dung Bác có cô em ruột lấy một nguời đàn ông họ Vương ở Giang Nam, nước Tống. Bà sinh ra Vương Ngọc Yến. Vương Ngọc Yến là một cô gái thông minh, suốt đời không đi ra khỏi nhà, chỉ biết có biểu huynh của mình là Mộ Dung Phục. Cô say mê Mộ Dung Phục và lòng thầm mơ một ngày cùng se tơ kết tóc với hắn. Nhưng tham vọng của Mộ Dung Phục rất xa; hắn tin mình võ công cao cường, có bọn trợ thủ đắc lực, có thể lên ngôi vua để phục hồi nước Đại Yên. Khi Gia Luật Hồng Cơ, vua nước Đại Liêu, đánh xuống tân Yên Kinh (Bắc Kinh ngày nay) thì giấc mơ phục quốc của Mộ Dung Phục càng thêm sôi nổi. Cho nên nghe công chúa Văn Nghi nuớc Tây Hạ treo bảng chiêu phu, hắn không quản ngại ngàn dặm tìm qua Tây Hạ mong lọt vào mắt xanh của công chúa, trở thành phò ma nuức Tây Hạ. Mà có binh quyẻn nước Tây Hạ trong tay thì hắn có thể phục hồi nước Đại Yên. Thế nhưng, Vương Ngọc Yến chỉ sợ biểu ca bỏ rơi mình, chạy theo nhan sắc của công chúa Tây Hạ. Cô nhờ anh chàng dại gái, si tình Đoàn Dự phá giấc mơ của Mộ Dung Phục. Mộ Dung Phục khõng nghe lời cô khiến cô phải nhảy xuống giếng tự tử. Trong đáy giếng, cô gặp Đoàn Dự. Và lần đầu tiên trong đời,
Vuơng Ngọc Yến nhận ra rằng chĩ có anh chàng Đoàn Dự mới là người yeu thương mình, rằng Mộ Dung Phục - biểu ca của cô chỉ là một con người phù phiếm, đom bạc. Tại đây, cô ngỏ lời thương yêu Đoàn Dự, quên mất anh chàng biểu ca.
Trong Ỳ thiên Đồ long kỷ cang có một cuộc tình biểu huynh, biểu muội như vậy. Đổ là cặp Vệ Bích và Chu Cửu Chân. Họ thương yêu nhau, đi đâu cũng có đôi có cặp nhưng đối xử với người khác rất tàn bạo. Kim Dung khổng nói rõ môi tinh ấy có thành hay khổng. Cũng trong Ỷ thiên Đỗ long ký, Trương Vô Ky và Hân Ly là biểu huynh, biểu muội. Lúa đôi này cũng “lỡ” yêu nhau và Trương Vô Ky cờn hứa lấy Hân Ly làm vợ nữa. Nhưng cô Hân Ly luyện mỡn Thiên thù tuyệt hộ thỏ, khuôn mặt biến dạng trở thành xấu xí. Cô đành rút lui khỏi cuộc tình, trả chàng Vô Ky lại cho quận chúa Mông Cổ Minh Minh Đặc Mục Nhĩ tức Triệu Minh.
Chẳng những biểu huynh, biểu muội đã được ỳêu nhau, lấy nhau mà anh chị em đồng tông (cùng một ông tổ, một họ) tức đuửng huynh, đường muội cũng được lấy nhau. Trong Lục mạch thần kiếm truyện, Kim Dung dàn một kịch bản tình yêu khiến người đọc muốn nín thở và cách mở nút để giải quyết vấn đề của ông cũng rất tài tình khiến người đọc cảm thấy đồng tình. Đó là môi quan hệ của Đoàn Dự với Mộc Uyển Thanh, Vương Ngọc Yến, Chung Linh.
Nguyên Đoàn Chính Thuần, em ruột cua Đoàn Chính Minh, hoàng đế nước Đại Lý (Vân Nam ngày nay) là một ga vương gia trăng hoa. Lao có vợ chính thức là Thư Bạch Phụng, người dân tộc Bài Dy (thuộc bộ tộc Thiện Thiện - Shan Shan, giáp biên giới
Myanmar ngày nay). Thư Bạch Phụng sinh ra Đoàn Dự. Đoàn Chính Thuần trong những lần về Trung Quốc, đa quan hệ với vợ của Chung Vạn Cừu sinh ra Chung Linh; với Tần Hồng Miên sinh ra Mộc Uyển Thanh; với Vương phu nhân sinh ra Vuơng Ngọc Yến; với Nguyễn Tinh Trúc sinh ra A Tử và A Châu... Đoàn Dự lớn lên nào hay những môì trăng hoa của cha, đà gặp gỡ và thương yêu những Mộc Uyển Thanh, Chung Linh, Vương Ngọc Yến. Đoạn tiểu thuyết khiến nguôi đọc nín thở nhất là đoạn Đoàn Diên Khánh, kẻ đồng tông với Đoàn Chính Minh và Đoàn Chính Thuần muốn chơi khăm hoàng gia nuớc Đại Lý, bắt Đoàn Dự và Mộc Uyển Thanh nhốt chung vào một nhà đá. Lao nghĩ họ là anh em cùng cha khác mẹ nên trộn Ảm duơng hòa hợp tán, một loại thuốc kích dục thật mạnh, cho anh em Đoàn Dự - Mộc Uyển Thanh làm trò loạn luân để bọn giang hồ đến chứng kiến! Mộc Uyển Thanh không kềm chếđuọc dục vọng nhưng Đoàn Dự nhờ thấm nhuần đạo Nho, đạo Phật nên vãn giữ được sự trong sáng cho em gái, cho mình. Nhưng chàng trai si tình, dại gái này thật sự tuyệt vọng khi khám phá ra cả ba người mình yêu mến: Vương Ngọc Yến, Mộc Uyển Thanh, Chung Linh đều là... thân muội (em ruột).
Làm sao cứu vẫn được những mối tình thơ ngây đó? Kim Dung đa giải quyết thế này: ồng chuyển họ từ thân huynh, thân muội trở thành đường huynh, đường muội. Ồng kể lại một chuyện hai mươi năm tr.rớc. Lúc bấy giờ, thái tử Đoàn Diên Khánh tranh ngôi vua nước Đại Lý với Đoàn Chính Minh khổng được, bản thân lại bị thương năng, nằm thoi thóp dưới cội bồ đề trước một ngôi chùa ở thành Côn Minh chờ chết. Cũng thòi điểm đó, bà Thư Bạch Phụng
khám phá ra đúc ông chồng Đoàn Chính Thuần của mình là một ga trăng hoa, đã chung chạ với nhiều người đàn bà khác. Mà như trên tôi đa giới thiệu, Thư Bạch Phụng là người Bài Dy (không thuộc dân tộc Trung Hoa) nên cái nhìn của bà vể khái niệm tiết trinh rất... Bài Dy, nghĩa là rất thoáng. Bà nghĩ chồng mình đã ăn chả, thì bà phải ăn nem để trả 'thù. Và bà đa đem tấm thân cao quý của một vương phi nước Đại Lý hiến dâng cho ga đàn ông nằm thoi thóp dưới cội bồ đề kia.
Thiên Long tự ngoại Bồ đề thụ hạ Viễn phương hành khất Trường phát Quan Ấm (Ngoài chùa Thiên Long Dưới gốc bồ đề Hành khất phương xa Quan Âm tóc dài...)
Ga ăn mày Đoàn Diên Khánh đa thụ hưởng cái hạnh phúc trời cho, cái hạnh phúc mà gã chẳng bao giờ dám mơ tới. Gã không biết người áo trắng, tóc dài đến với mình, ân ái với mình là ai. Nhưng gã đa nghe bà đọc bôn câu thơ đó khi ân ái với gã. Vâng, kết quả của chuyện ân ái bẽn đường đó là một cậu quý tử ra đòi: Đoàn Dự. Vậy thì, Đoàn Dự chĩ là con hờ của Đoàn Chính Thuần. Mà quâ thật, Đoàn Chính Thuần không có gène sinh con trai. Sau nầy trước khi chết, bà Thư Bạch Phụng mới đọc bốn câu thơ bí hiểm đó cho Đoàn Diên Khánh nghe để Đoàn Diên Khánh nhận ra con mình. Và còn
kề tai dặn nhỏ Đoàn Dự: “Vương cò nương, Mộc cô nương, Chung cô nương... ngươi thích ai, cứ lấy nguời đó”. Nói cách khác, giữa Đoàn Dự và ba vị cô nuơng kia chỉ là anh em đuờng huynh, đường muội. Và họ có quyèn lấy nhau, luật pháp và luân lý không hề cấm cản. Họ cùng chung họ Đoàn ở Vân Nam hết ráo!
Kim Dung sử dụng lăng kính pháp luật cổ điển đẻ soi rọi quan hệ tình cảm của các nhân vật trong tiểu thuyết của mình. Ông cho biểu huynh, biểu muội; đường huynh, đuờng muội cứ yêu nhau và lấy nhau thoải mái. Và lúc bấy giờcững không ai cấm đa thê. Thậm chí một gã Đa Long dốt nát, làm chức tổng quản thị vệ triều Khang Hy cũng có đến tám vợ. Đa Long thú nhận vói Vi Tiểu Bảo rằng lao yêu đệ bát phòng (bà thứ tám) nhất bỏi hình như bà mới chỉ 17 hay 18 tuổi gì đó! Học theo phong cách Đa Long, Vi Tiổu Bảo có được bảy vạ: Kiến Ninh cỏng chúa, Tô Thuyên, A Kha, Song Nhi, Tăng Nhu, Mộc Kiếm Bình, Phương Di. Đó là chưa nói. chuyên lăng nhăng của gã với công chúa Nga La Tư Tô Phi Á.
Có một dạng hôn nhân khác cũng khiến cho người ta suy nghĩ, kinh dị nhưng không bị cấm cản: con làm vợ thay mẹ. Trong Ỷ thiên Đồ long ký, Kim Dung kể chuyện Hân Lợi Hanh phái Võ Đang đa hứa hôn vói cô Kỷ Hiểu Phù phái Nga Mi. Thế nhưng, Quang minh tả sứ của Bái hỏa giáo (Manichéisme) Trung Hoa là Dương Tiêu thấy Hiểu Phù xinh đẹp, đã cưỡng hiếp Kỷ Hiểu Phù. Hiểu Phù có mang, sinh ra con gái đặt tên là Dương Bất Hối (không hối hận). Sư phụ của Hiểu Phù biết được chuyện đó, buộc Hiểu Phù phải giết con gái. Nhưng Hiểu Phù không thể giết con được. Cô bị sư phụ
đánh chết; Dương Bất Hốỉ được Trương Vô Ky cứu đi, đua về Quang Minh đỉnh (đỉnh Pobedy) trên núi Thiên Sơn, đoàn tụ với cha là Duơng Tiêu. Trên đường giang hồ, Dương Bất Hối gặp Hân Lợi Hanh. Khi ấy Hân Lợi Hanh đă bị trọng thương nằm một chỗ và Dương Bất Hối mới chỉ 15 tuổi. Hân Lợi Hanh thấy mặt Bất Hối, tưởng tượng ra khuôn mặt Kỷ Hiểu Phù vì cô rất giống mẹ. Dương Bất Hối đành xin phép giáo chủ Bái hỏa giáo Trương Vô Ky và cha mình là Dương Tiêu, được thay mẹ mình làm vợ Hân Lọi Hanh, để chuộc lại lỗi lầm của cả cha và mẹ mình ngày xua. Vụ làm vợ Hân Lợi Hanh của cỡ khiến ngạch trật có vẻ lộn xộn: bình thường, Vô Ky gọi cô là muội (em gái) nay phải gọi cô là thẩm thẩm (bà thím). Nhưng lộn xộn cũng chẳng sao, cuộc hôn nhân đó không vi phạm phấp luật phong kiến và đạo lý làm người..
Nói như vậy có nghĩa là nếu có một cuộc hôn nhân hợp với pháp luật mà không hợp với đạo lý thì người ta cũng cấm cản, khinh bỉ, lên án. Trong bộ Thần điêu hiệp lữ, Kim Dung đã xây dụng một bi kịch như vậy mà hai nhân vật chính là Tiểu Long Nữ và Dương Qua (chữ Qua còn đọc âm Quá, có nghĩa là lỗi lầm). Tiểu Long Nữ là đệ tử của phái cổ Mộ, lớn lên trong động đá ở núi Chung Nam, hoàn toàn không hiểu những quy định của thế tục. Năm cô 17 tuổi thì chàng trai Dương Qua chạy vào Cổ Mộ để tránh sự truy sát của phái Toàn Chân. Tiểu Long Nữ coi Dương Qua là đồ đệ, đồng thời là bạn. Cô dạy cho Dương Qua học võ công; Dương Qua mặc nhiên coi cồ là sư phụ của mình. Ba năm sống bên nhau, họ thâm thương yẽu nhau, nhưng chẳng ai dám nói lên lời thương
yêu. Thế rồi Tiểu Long Nữ bị Doãn Chí Bình, đạo sĩ phái Toàn Chân cưỡng hiếp. Cô gái thơ ngây cứ nghĩ là Dương Qua đã ân ái với mình, lòng vừa thẹn vừa giận. Hai con nguời trẻ trung đó bôn tẩu giang hồ, hành hiệp cứu đời; giúp vợ chồng Hoàng Dung - Quách Tĩnh kháng chiến giữ thành Tương Dương, đánh quân xâm lược Mông CỔ. Nhưng cả Hoàng Dung, Quách Tình và bọn hào sĩ giang hồ đều khinh bỉ mối quan hệ Dương Qua - Tiểu Long Nữ bởi vì họ cho rằng thầy trò yêu nhau là vi phạm đạo đức trầm trọng. Cả hai thầy trò đều muốn bỏ ra đi, tìm một thế giới khác không có luãn lý, đạo đúc khắt khe. Nhưng rồi Tiểu Long Nữ khám phá ra được sự thật về chuyện cô thất trinh với Doãn Chí Bình. Đau lòng vì cảm thấy mình không còn xứng đáng với Dương Qua, cổ bỏ đi biền biệt. Và Dương Qua cũng bỏ ra một đời đi tìm hình bóng cô.
Lứa đôi đó yêu nhau say đắm, nồng nàn nhung không thể sống thành vợ chồng vì hàng rào luân lý, đạo đúc. Nhiều người đa ca ngợi nhà văn Kim Dung can đảm khi xây dựng mối tình cửa cặp nhân vật này. Ổng đã lội ngược dòng nước luân lý của đạo Khổng, khi đạo Khổng đua ra định đề “quân, sư, phụ” (vua, thầy và cha). Đó chính là bi kịch tình yêu của tuổi trẻ thời phong kiến. Lứa đôi đó về đâu, không ai biết, kể cả tác giả. Nhưng thôi, tìm hiểu sâu thêm nữa làm gì khi tiểu thuyết chỉ là sản phẩm của trí tưởng tuợng.
0 nhận xét: