Miếng ăn bao giơ cũng quý giá đối vói con ngubi. Đặc biệt đối vói dân tộc Trong Hoa ngày truóc, một dân tộc sống nhờ vào nền sản xuất nông nghiệp lạc hậu lại phải đổi đầu vói nhũng thiên tai khàng khiếp hàng nẵm thì miếng ăn quả thật rất cần thiết và rất rất quý. Từ điển tiếng Hoa gọi chung các loại thút ăn là ngọc thục (món án vkng ngọc).
Làm ra miếng ăn để cố ăn đã quý. Thức ăn đuọc chế biến tinh xảo; nhìn sướng mắt, ngủi thơm mữí, chạm vào da thấy nóng, ăn vào miệng thấy ngon lại cbn quý hon. Mà trên thế giói, dân tộc Trung
Hoa là dân tộc nổi tiếng chế biến các món ăn ngon nhất và thậm chí cầu kỳ nhất. Chính vì vậy, thúc ăn trong tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung - có iẽ là một nguìú Trung Hoa sành ăn • cục kỳ phong phú. Trình độ hiểu biết món ằn khăp các miền, hiểu biết cách chê biến thúc ăn từ thô sơ đến tinh xảo của tác giả không khỏi khiến chúng ta ngạc nhiên thú vị.
Triều Tống, từ bờ Băc sông Hoàng Hà ra đến biên giói Ngoại Mông đã được gọi là miền Bắc. Khí hậu quanh năm tương đối lạnh, Kim Dung cho biết họ thuờng ăn loại bánh bao không nhun với các
loại thịt cừu, thịt trâu, thịt bb kho. Đọc Thiên Long bát bộ, ta biết các bộ tộc Khất Đan và bộ lạc Nữ Chân nuôi nhiều loại gia súc này dưới dạng chăn thả; thịt đé’ làm thúc ăn, da để làm áo quần, lều trại, túi dựng ruợu. Thiên nhiên hào phóng và hoang sơ cũng đem lại cho ngubi phuong Bắc nhiều thúc ăn quý giá, mang tính bổ dưỡng cao. Thiên Long bát bộ có đoạn ke chuyện Tiêu Phong bổng A Tử ra Nhạn Môn Quan chửa thuong, chuyên đánh giết gấu dể lấy bàn tay gấu (hùng chưởng) và mật gầu cho A Tử uống. Noi đây gần núi Trubng Bạch, Tiêu Phong cũng dễ kiếm ra củ nhân sâm có gỉá trị cải tử hoàn sinh cho A Tử dùng. Ông nuôi cô em vợ băng những thúc ăn là duọc vật trần quý dẫu có ngàn vàng cũng khó tỉm mua.
Từ bb Nara sông Hoàng Hà đổ về hêt phưong Nam Trung Quốc, cách chê biến dồ ăn có vẻ ngon lành hon, tinh vi hon. Tất nhiên, noi ăn ngon nhất thiên hạ tại Trung Quốc vần là Bắc Kinh, đặc biệt là trong hoàng cung nội viện. Truyện Lộc Đinh ký cho ta biết duói triều Khang Hy, để phục vụ chuyện án uống cho hoàng gia, có cả một Ngự trù phòng, đúng đẩu là một tay Thuọng thiện thái giám, phía duói có hàng vài trăm tay thái giám chuyên mua sắm, chê biến thức ăn. Thức ăn choi gồm bánh, mứt - Kim Dung gọi là đồ điểm tâm, khác hẳn khái niệm điểm tâm của chúng ta là ăn sáng - đã gồm cả trăm thứ. Chế biến xong, bọn thái giám dặt ỉên đầy cả
các bàn để dâng vua Khang Hy. Nhưng Khang Hy chán lối ngồi ăn trên bàn, nhà vua muôh... ăn vụng. Và nhb đi ăn vụng bánh nuông, bánh da lợn, nhà vua dã gặp anh bạn trẻ Vi Tiểu Bảo (cũng là trùm ăn vụng!). Cho hay, ăn vụng luôn luôn hấp dẫn dếi vói con nguôi, cái gi ngay ngắn quá, chính quy quá cũng trỏ nên phiền toái.
Vâng, dồ ăn trong hoàng cung là ngon nhất và da dạng nhất bữi hoàng cung quy tụ đủ các anh tài nâu ăn trên toàn cõi Trung Hoa, Sau khi biết Mộc Kiếm Bình là cô gái người Vân Nam, Vi Tiểu Bảo ra lệnh cho Ngụ trù phbng nấu mòn Tuyên oai hỏa thoái - một thứ canh giò heo thom ngon nhiều nuóc mỡ - để dãi cô gái nhỏ này khiến cô vô cùng ngạc nhiên. Trên nguyên tắc, thứ gì ngon thì đổ vào hoàng cung nhung trên thực tế, định đề ấy hoi bị sai. Kim Dung chua chát nhận ra rằng bao gib cũng có nạn tham nhùng, nhà thầu nào đua đồ ăn uon thôi tói Ngự trù phong mà có món tiền lót kha khá thì thức â'y vẫn dáng dâng lên vua và thái hậu dùng; nhà thầu nào quên tiền lót tay thì dẫu cá tuoi, thịt sổng cũng trở thành đồ uon thúi. Chính nhb nạn tham nhũng dó mà bọn Tiền Lào Bản trong Thiên Địa hội dua hai con heo Hoa điêu phục lính trư và Dậu hoàng nhân sâm trư mổ sẵn vào hoàng cung, trong bụng heo nhét đuọc cả... cô gái đua vào để Vi Tiểu Bảo trao đổi “tù binh" sau này.
Lại cũng từ chuyên hoàng cung
là nơi có thúc ăn ngon nhất Trung Hoa làm nảy sinh ra những tay... ăn trộm đồ ăn. Một tay ăn trộm thuộc loại thượng thừa là cửu chỉ thần cái Hồng Thất Công (Xạ điêu anh hùng truyện) chuyên vào Ngự trù phòng, đánh cắp thúc ăn đã chế biến sẵn. Lão này ần cũng dữ mà uống cũng vô dịch, suốt đoi lấy ăn làm lẽ sổng. Một tay trùm ăn mày như vậy cũng dáng để chúng ta học tập làm ăn mày.
Bọn hào sĩ giang hổ của Kim Dung là phuòng ăn mạnh, uống đậm. Họ hội họp noi đâu là noi dó có mùi ruọu thịt xông lên nhúc mũi. Khỉ dám bàng môn tả đạo về đầu nhập phái Hằng Son, tình nguyện làm đệ tủ Lệnh Hổ Xung cho Lệnh Hổ Xung khỏi mang tiếng cầm đầu một đám nữ ni, Lệnh Hồ Xung câm họ không đuợc đặt chân lên ngọn Kiến Tính (núi chính của Hang Sơn). Họ giữ lơi hứa không lên nhung vẫn xào heo, nấu bò bày tiệc nhậu; ữong chốn của Phật thanh bình, bỗng rộn vang mùi hành tiêu, mõ thịt. Cho hay, cói ăn nuôi sống con nguừi; miếng ăn ngon cũng góp phẩn làm cho phẩm giá con nguòi rực rỡ. Tội gì mà không ăn.
Có lẽ dất Trung Quốc có nhiều quán com (phạn điếm) và tiệm ruọu (tửu lâu) nhất thiên hạ. Chẳng vậy mà cô A Tử trên đubng đi trốn thầy mình, sẵn sàng kêu ruọu và các món nhậu ra để... thuốc đồng môn. Cô này ăn xài rất phí: gọi dĩa thịt bò ra, ngang nhiên cẩm miếng thịt... lau giày, con cá chép con sống
mới chiên xong lại gọi là cá uon. Đoạn buồn cùoi nhìat của Thiên Long bát bộ là đoạn nhà sư Hư Trúc gặp A Tử trong quán cơm. Nhà sư ân chay từ khi lọt lòng mẹ, chi' dám gọi một tô canh miến chay. A Tử đánh lừa cho nhà sư nhìn đi nơi khác rồi lén đố' vào tô miến vài muỗng nuóc mõ. Hôm ấy Hư Trúc ăn tô miến chay cảm thây hết súc thom ngon, không ngơ món miến chay b dây khác han vói miến chay ở chùa Thiếu Lâm một troi một vục.
Thức ăn chay của Trung Hoa cũng rât phong phú. Đọc Thiên Long bát bộ, ta biết chùa Thiếu Lâm có khu vươn rộng hàng trăm mẫu trồng rau dua; các nhà sư bị kỷ luật phải gánh nuóc, gánh phân động vật tưới bón hàng ngày. Quần hùng lên chùa Thiếu Lâm là duọc thiết đãi com chay. Quần hùng Ma Ni giáo (Ma giáo, tiếng chỉ chung Manichésime-Bái hòa giáo Trung Hoa) cũng ăn chay. Hễ thấy đám nào mặc áo trắng, vào tiệm com không gọi thịt cá mà chỉ gọi rau dưa, đậu hủ thì đó là bọn giáo chúng Manichésime. Có nhũng tập thể không ăn chay nhung khi đi ra ngoài hành sự, họ thúhng mang thúc ăn khô đi theo để dễ chế biên. Hai loại thúc ăn dễ mang theo nhất là bánh bao chay và mỉ. Trong Hiệp khách hành, bọn Kim Đao trại tấn công vào nhà Ngô Đạo Nhất ỏ thành Biện Lương xong, rút ra ngoài đồng hoang nấu mì lên húp soàn soạt. Loại thức ăn này toàn tinh bột, không có thịt, cũng là món chay.
Trên đây, tôi chỉ mói bàn vói các bạn nhũng món ăn chính quy, bài bản, có kẻ nâu bán, có người mua ăn. Đọc Kim Dung ta còn thấy thú vi vói những món ăn và cách chế biến thúc ăn cục kỳ hoang dã.
Trong Thẩn điêu hiệp lữ, Kim Dung kể chuyện Dưong Qua và Hồng Thâ't Công bắt được một loại rít lón trên núi tuyết, nuóng lên, lột bỏ lóp vỏ kitin đi, con lại một loại thịt thom ngon như thịt tôm. Món nuóng trong tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung rất phong phú. Trong Tiểu ngạo giang hồ, Doanh Doanh đã bắt ếch nuóng lên nuôi chàng Lệnh Hồ Xung. Kim Dung mô tẳ món ếch nuông râ*t thom ngon, kể cả những miếng Doanh Doanh lỡ dể quên dến nỗi cháy khét Ỷ thiên Đồ long kỷ cùng có đoạn thuật chuyện Vô Ky lọt vào Bích Hàn dầm, bị bọn ếch đỏ cắn. Chàng trai đập ếch, đem nuông ăn rà nhơ ăn thứ ếch này mà chàng vượt qua đuợc cái chết bởi Huyền minh chuỏng của bọn Phiên tăng Tây Vục.
Con nguòi càng đói lại càng cầB ăn. Nhu cầu ham sống quả thật khốc liệt đến nỗi thấy miếng ãn tìi nguôi ta lao tới, đôi khi không cần dến sự chế biến rà đôi khí nguời ta ãn cả thịt nguôi! Trong Tiếu ngạo giang hể, có đoạn thuật chuyện Huóng Vấn THiên đã dùng chỉ đâm vào tĩnh mạch trên cổ ngụa và kê miệng vào uôhg máu sống, uống no xong, lão bảo Lệnh Hồ Xung kê miệng vào uống tiếp. Kim Dung cho biết máu ngụa rât tanh nhung trong
hoàn cảnh của hai nguời, máu ngưa vẫn (à một loại thục phẩm cthi đói kịp thbi. Khi đã xuống tói thung lũng sâu, Huóng Vằn Thiên lại đói bụng, thầm tiếc không tìm ra xác chết nào của bọn thù dịch rót xuống để lão... dùng cho đỡ đói.
Nhưchúng ta đã nói, Trung Quốc xưa là một đất nuóc có nền nông nghiệp lạc hậu, thuờng gặp thiên tai, dịch họa. Cái đói thuòng xuyên de dọa nguờí Trung Quốc suốt cả chiều dài của lịch sử. Cho nên cũng thật dễ hiểu khi dân tộc này chọn nền kinh tế trọng nông. Một khi cái đói đến thì con nguòi mất hết tính ngubi, sẵn sàng ăn thịt đồng loại. Truyện ý thien Đồ long ký kể chuyện Truông Vô Ky muời lăm tuổi dẫn em bé Duong Bất Hối sáu bảy tuổi tùn lên Thiên Son. Ngang qua tỉnh Son Tây, Vô Ky và Dương Bất Hối bị một nhóm thổ phỉ băt, dinh làm tiiịt nếu ăn. Vô Ky nhanh trí hái một mớ nấm dộc bỏ vào nồi nuóc sôi, đầu độc những kẻ muốn hại mình và Duong Bất Hôi. Sau do, cậu bé này mói đưọc Chu Nguyên Chuông, cũng là thổ phỉ, di ta ỏ chùa Hoàng Giâc, bắt trộm bò, kho cho ăn.
Điều thú vị trong tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung là nhiều khi một món ăn tào lao, ăn nhằm mục đích tự xử lấy minh lại trỏ thành món ăn nên thuốc khiến cho công lục táng truởng cấp kỳ. Thiên Long bát bộ kể chuyện Đoan Dự vắ Mộc Uyển Thanh, hai anh em cùng cha khác mẹ bị Đoàn Diên Khánh băt
giam trong hầm đá và bị cho uống thuốc kích dục Am duong hòa họp tán dể làm trò loạn luân. Đoàn Dự đã học dạo Nho, đạo Phật; lý trí khá vững, có thể chông chọi lại con doi hỏi tình dục nhưng Mộc Uyển Thanh thì không thể! Để cúu vãn thanh danh hoàng gia họ Đoàn nuóc Đại Lý, cứu cô em ngây tho, Đoàn Dự sục nhó đến hai món độc vật: đôi Mãng cể chu cáp (ễnh uong) mà tất cả ran rết đều thuần phục đang được chàng đem theo bên mình. Nghi rằng dôi độc vật này ăn vào rồi sẽ chết, chàng ăn ngay để tự xử lây mình. Oái oăm thay, đó là hai món thần vật đại bổ, đầy duong tính, ăn vào công lực phát huy dến nỗi chàng hút hết được công lực của nguôi khác. Đoàn Dự trở thành kẻ có công lục thầm hậu. Kim Dung gọi đó là Màng cổ chu cáp thần công!
Có những thúc ăn dối vói nguôi này ià độc hại, đối vói ngubi kia là đại bổ. Ta có thể tìm thấy một thí dụ như vậy trong Tiếu ngạo giang hồ. Trên sông Truông Giang, Lam Phuọng Hoàng - giáo chủ Ngũ độc giáo Vân Nam - tìm đến thăm và chùa bệnh cho Lệnh Hồ Xung. Cô cho chàng trai uống Ngũ độc tửu. Thế nào là Ngũ độc tủu? Đó là loại ruọu ngâm năm con trùng độc hạng nhất của Ngũ độc giáo: một con rắn, một con rít, một con bb cạp, một con cóc và một con nhện cục độc. uống xong hũ rượu, Lệnh Hổ Xung lại phải ăn thêm năm con trùng độc kia vào bụng. Ngũ dộc giáo gọi dó là Ngũ tiên. Món “Ngũ tiên* kia đối với
nguòi Trung Nguyên là độc hại nhưng đối vói Lam Phượng: Hoàng nguibi Vân Nam là thứ đại bổ, không dễ tìm ra.
Ăn uống là một dạng nạp năng luọng; có năng luọng mói có sư sống đúng nghĩa. Mà suy cho cùng, quyền gần gũi nhất đôi với con nguôi là được ăn, đuọc ăn no đủ, được ăn ngon. Tác phẩm vò hiệp của Kim Dung phản ánh về cái ăn, về thúc uống, về cách ăn Trung Hoa khá phong phú. Phải nói đọc tác phẩm của ông, ta có thể hình dung ra một phong cách văn hóa â’m thực Trung Quốc lẩn khuất sau nhũng bũa ăn, đồ ăn, noi ấn, trạng thái ăn. Trưong Vô Ky và Triệu Minh đánh nhau toi bbi rồi sau đó, lặng lẽ tìm về một quán cóc nhỏ, ngồi bên nhau ăn những thức ăn nhẹ và đôi âm mây chung. Chiếc bánh chung Hồ Châu (Giang Nam) đuực xếp loại Hổ Châù tam bảo (sau bút lông và gấm đoạn) dù nó chỉ duọc gói bằng lá chuối, nếp, nhân đậu xanh, nâm, thịt...
Trong những bữa ăn của tiểu thuyết võ hiệp, lấp lánh thứ ánh sáng hạnh phúc ngọt ngào cửa tình yêu đôi lứa. Doanh Doanh nuóng ếch nuôi Lệnh Hồ Xung, Hoàng Dung săn bắn nuôi Quách Tỉnh, Triệu Minh gọi thúc ăn chơ Vò Ky đến cộng ẩm... Tất cả là vì tình yêu đôi lúa. Chính vì có tình yêu làm tố chất nên không cần đến bàn ghế, chén đĩã mà bửa ăn vẫn vang lên tiếng nói cuời hạnh phúc.
SAO BIỂN
0 nhận xét: